Podział układu okresowego na bloki: s, p, d, f

Elektrony walencyjne – elektrony znajdujące się na ostatniej najbardziej zewnętrznej powłoce elektronowej – zwanej powłoką walencyjną

Blok s – są to pierwiastki grupy I i II. Elektrony walencyjne mają konfigurację ns (gdzie "n" to odpowiednia powłoka)

np ⁵⁶Ba [⁵⁴Xe] 6s²

- dla baru mamy do czynienia z konfiguracją taką samą jak dla gazu szlachetnego (ksenonu) + dodatkowo są jeszcze dwa elektrony, które są na ostatniej powłoce (s). Na ostatniej (szóstej) powłoce są elektrony tylko na orbitalu s ,stad też nazwa - blok s, ponieważ wszystkie pierwiastki znajdujące się w nim posiadają elektrony walencyjne tylko na orbitalu s.

Blok p – są to pierwiastki grup od XIII do XVIII. Konfiguracja elektronów walencyjnych tych pierwiastków ma postać: ns np

np ¹⁶S [¹⁰Ne] 3s² 3p⁴

Blok d – ten blok tworzą pierwiastki grup III – XII (tak zwane grupy poboczne). Ich konfiguracja walencyjne przedstawia się następująco: ns (n-1)d

np ₄₀Zr [₃₆Kr] 5s² 4d²

Blok f – należą do niego lantanowce i aktynowce, dla których konfiguracja elektronów walencyjnych ma postać: ns (n-1)d¹ (n-2)f

Przykłady:

₁₉K – potas leży w 4 okresie układu okresowego i pierwszej grupie,a więc w skrócie jego konfiguracja elektronowa przedstawia się następująco:

[₁₈Ar] 4s₁

₂₃V – wanad także leży w 4 okresie,ale w bloku d,więc jego konfiguracja będzie wyglądać:

[₁₈Ar] 4s₂ 3d₃

₂₀Ca – wapń leży również w 4 okresie lecz w drugiej grupie:

[₁₈Ar] 4s₂

₂₁Sc – skand, 4 okres, 3 grupa:

[₁₈Ar] 4s₂ 3d₁

Wyjątki:

₂₄Cr – chrom, 4 okres, 6 grupa:

[₁₈Ar] 4s₁ 3d₅

₂₉Cu – miedź, 4 okres, 11 grupa:

[₁₈Ar] 4s₁ 3d₁₀

Dla wyjątków mamy do czynienia z tak zwaną promocją elektronową. Przyczyną takiego stanu jest to,że korzystniej (energetycznie) jest uzupełnić do końca orbitale d, niż wypełniać do końca najpierw orbital s (który powinien być uzupełniany w pierwszej kolejności).
[to oczywiście nie są wszystkie wyjątki - ale są to te,które są użyteczne w liceum]